ترانه ساز فریادگر غمهای ما به جاودانگی پیوست

آوایی که در ترانه ساز لحظات رنج و سرور مردم این کشور را فریاد می ساخت، به روز جمعه 14 ام ماه دسمبر به خاموشی گرایید ودوستدارانش را به ماتم نشاند.

مرحوم استاد شاه ولی ولی ترانه ساز، فرزند مرحوم محمد ولی خان نخستین وزیر خارجه دولت مستقل افغانستان و وکیل سلطنت شاه امان الله خان بود. ترانه ساز که با اعدام غیرعادلانه پدرش هنوز کودکی بیش نبود، مانند همه اعضای صغیر و کبیر خانواده های آزاده مخالف دودمان نادری، مشمول خشم و کین نو به دولت رسیدگان قرارگرفت و از درس و تحصیل متداول محروم گردید. حرمان این دوران تاثیر ماندگاری بر لحن غم انگیز میلودیها و تصانیف وی از خود به جا ماند و لشکر درد کشیدگان میهن از ورای پیوند ابدی صدا با وی این همانی می جستند.

بیشترین دوران زندگی ترانه ساز در افغانستان به آهنگ سازی گذشت و نامبرداران بزرگ آواز خوانی افغانستان مانند مرحوم احمد ظاهر بخش مهمی از شهرت شان را مدیون او می باشند. ترانه ساز آواز دلنشینی هم داشت، اما دستگاه این فرصت را از وی دریغ می داشت و نمی خواست فرزند یک مخالف سیاسی اش در خانه دلهای مردم راه باز بکند. این هنر ترانه ساز جز برای گروه معدودی از آواز خوانان و دوستان نزدیکش، برای بسیاری از مردم ناشناخته بود.

 با تهاجم نظامی شوروی سابق به افغانستان وبا انتشار البومهای مکمل آهنگهای وطنی و مقاومت ترانه ساز بود که مردم به عظمت این گنجنیه آواز پی بردند. در اوایل دهه 80 میلادی، در حالیکه روزنامه های مشهوری چون نیویارک تایمز بر هنرنمایی او در "الترناتیف موزیم"  تبصره می کردند، حکومت دست نشانده در کابل به ترفند بی سابقه و ننگینی دست زد و آوازخوان محبوب و سرشناس دیگری را برانگیخت تا با سخنان چندش آور و طعنه آمیز روان ترانه ساز را بیازارد. گفته می شود که ترانه ساز هرگز این بی مروتی را نبخشید، تا چنین رسم نا میمون در بین هنرمندان جا بازنکند.

ترانه ساز در طول هشتاد و اند سال عمرش به مدد ذوق و پشتکار نمونه وارش به جایگاه رفیعی در موسیقی افغانستان رسید و نام ماندگاری در تاریخ هنر کشور گردید. زهی بر چنین زیستنی ! آلبومهای آواز وی ندا سر می دهند : من نمرده ام!

هیئت تحریریه گفتمان در حالیکه مراتب غمشریکی خود را به خانم و فرزندان استاد ترانه ساز، همه اعضای خانواده محمد ولی خان شهید و به ویژه شاعر ارجمند مسعود قانع تقدیم می دارد، برای بازماندگان مرحومی صبر جمیل آرزو کرده وبهشت برین را ماوای روح وی می خواهد.

هیئت تحریریه گفتمان

17.12.07