پیکار پامیر – تورنتو
11.10.07
نظر ی بر یک اثر جدید
خاطرا تی از یک زندان دیده ی سر زمینم
در این اواخر ، اثر جدیدی بنام " از خاطراتم " طی چهارصد و هفت صفحه با سایز و دیزاین زیبا از چاپ برآمد و بدسترس علاقه مندان قرار داده شد . اثرمذکور خاطرات جالب ، انتباهی ، عاطفی و درد انگیز آقای خالد صدیق فرزند غلام صدیق خان چرخی وزیر امور خارجه ی دوران سلطنت امانی را تشکیل میدهد. آنانیکه از جریانات تاریخ چند دهه ی اخیر کشور اطلاع دارند، یقینا میدانند که اعضای خانواده ی چرخی ( فرزندان غلام حیدر خان چرخی سپه سالار دوران سلطنت امیر عبدالرحمن خان ) ، خدمات ملکی و نظامی عمده یی را در راه حصول استقلال سیاسی افغانستان از دام استعمار هند برتانوی و پیروزی ریفورم های اجتماعی سلطنت امانی انجام دادند ، ولی بعدا متاسفانه مورد خشم و غدر نادر شاه قرار گرفته نه تنها غلام نبی خان چرخی و غلام جیلانی خان چرخی و عده ی دیگر از جوانان آنها مانند غلام ربانی ، غلام مصطفی ، عبدالطیف و امثالهم را به دم برچه ی تفنگ و پای چوبه ی دار فرستاد شدند ، بلکه زنان و دختران وحتا کودکان معصوم آنان به زندان های مخوف استبداد سپرد ه شد ند و سالیان متمادی را در بند و زنجیر سپری نمودند .
خالد صدیق نویسنده ی خاطرات ، در سن شش ساله گی ، یعنی در دوره ی کودکی و در عالم بیگناهی و معصومیت به چنگ اسارت و جفای نادر و برادران وی در افتاد و در سلولهای زندان به جوانی رسید . آقای خالد صدیق در عین حالیکه خاطرات دوران طولانی زندانش را با نگارشی ساده و بیانی عاری از تکلف تقدیم خواننده اش مینماید ، سیاست ستم سالارانه واعمال ضد ملی و ضد حقوق بشری رژیم نادری و اخلاف او را بهمان ساده گی پیش چشم اهل زمان میگذارد تا در اطراف آن همه جریانات نا هنجار، آموزش لازم و قضاوت عادلانه صورت گیرد .
آنچه را خواننده ی جست و جو گر میتواند از لابلای خاطرات آقای خالد صدیق دریابد ، معلومات موثق پیرامون چگونه گی وضع و حال نا بسامان خانواده ی بزرگ چرخی پس از سقوط امارت کوتاه مدت حبیب الله کلکانی و حاکمیت خانواده ی نادرشاه و همچنان ، اسمای مکمل شهدا ، زنده مانده ها و زندان دیده های این خانواده توام با یکسلسله عکس های نایاب میباشد که بذات خودش جالب ، دیدنی و مورد نیاز محققین و مورخین ما خواهد بود .
ارایه ی لیست اسامی زندانیان زنانه و مردانه ی این خانواده و نیز اسمای آنعده از زندانیان سیاسی که در بخشهای مختلف زندان د همزنگ اسیر بودند ، اقدام بجایی است که هم موجب سهولت در کار مورخین و محققین خواهد بود و هم حق آن اسیران گمنام وقربانیان رژیم خودکامه ی نادری که تاحال از قلم مانده اند ، تا حدی ادا شده میتواند .
بعضی از اغلاط چاپی ، نبود غلطنامه و توضیح نامه ، هر چند از زمره ی نقایص این اثرمحسوب شده میتواند و اما ، با در نظر داشت اصل ارزش اثر ، محدویت های زنده گی در مهاجرت و مشکلات شخصی در این زمینه ، قابل اغماض میباشد.
آنچه در لابلای این اثر بر جسته گی دارد همانا خشم ظالم و عجزمظلوم در یک رژیم خود کامه ی مستبد میباشد که حاکم ظالم به هیچ چیز و هیچ کسی بجز بقا و منفعت خودش رحم و مدارا نمی کند .
بهر حال ، برای آقای خالد صدیق توفیق بیشتر میخواهم و آرزو دارم سایر مظلومان ، درد رسیده گان و زندان دیده گان سرزمین غمبارم افغانستان ، خاطرات ، چشمدیدها و گفتنی های شان را از سینه ها بیرون کشیده به سمع نسل امروز و فردای کشور برسانند تا هم در قبال تاریخ ادای دین کرده و هم وجدان خود شان در برابرمادر وطن را آرامش بخشیده باشند .
آدرس انترنتی آقای خالد صدیق در بخش شناسنامه ی کتاب چنین درج گردیده است: