باقی – سمندر
اگست 2006-08-17
به مناسبت بزرگداشت صدمین سالگرد انقلاب مشروطیت در ایران
کانون دوستداران فرهنگ ایران در روزهای 12 و13 ماه اگست در منطقه انن دل - شهر ویرجنیا – ایالات متحده امریکا سیمینارای همه جانبه ای رابه مناسبت بزرگداشت صدمین سالگرد انقلاب مشروطیت سروسامان داده بودند.
در دهلیز ورودی میزبزرگ کتاب گذاشته بودند و دیوار ها با عکسهای از ستارخان، باقر خان ، میرزا کوچک خان ، حیدر عمواو غو،علی مسیو و رهبران و فعالین مشروطیت و عکسهاو گذارشهای از جراید آنروزایران اطلاعات و ... مزین شده بود.
در تالار سیمنار تابلوی بزرگی از میرزا کوچک خان، ستار خان و باقر خان به چشم میخورد. تعداد زیادی برای شنیدن در سیمنارشرکت نموده بودند. یک دوشیزه و یک پسر جوان کابلی را نیز در جمع شرکت کننده ها دیدم.
سیمینار به ساعت یازده صبح روز 12 اگست باخیر مقدم گوئی از جانب خانم زهرا بنی رضی و بیان فشرده ای از تاریخچه کانون دوستداران فرهنگ ایران در واشنگتن دی سی و حومه آغاز یافت. فشرده متن پیام چنین بود :
" صد سال از انقلاب مشروطیت ایران میگذرد و هنوز جامعه ایران به خواسته ها و آرمانهای آن دست نیافته است. خواسته هایی چون :
تجدد خواهی ، برقراری یک جا معه مدنی ، راه برخورد درست به سنت و مدرنیته ، آزادیهای سیاسی و اجتماعی ، از بین بردن نابرابری های قومی ومسلکی، احقاق حقوق زنان، نفی حکومت های استبدادی و شرکت آزاد مردم در تعیین سرنوشت خود و برپائی حکومتی که مشروعیتش را از خواسته های مردم بگیرد تا یک نیروی آسمانی .
دست آورد بزرگ انقلاب مشروطه در آن بود که برای نخستین بار در تاریخ ایران ، سیاست مردمی شد و در طی آن حاکمین و حامیان خارجی آنها ناگذیر به پذیرش قدرت توده ها گشتند. در این انقلاب برای نخستین بار مساله حقوق اقلیت های قومی و مذهبی و حقوق شهروندان مطرح شد و اصناف و اقشار مختلف طبقات جامعه از طریق انتخاب نمایندگان شان در تعیین سرنوشت ملی خود سهیم شدند.
در ضمن در این انقلاب بخشی از مراجع دینی به پیروی از روشنفکران تجدد خواه ، خواستار حکومت مردم سالار و عدم تسلط یک قشر و طبقه بر کل جامعه شدند. از این جهت بررسی انقلاب مشروطه تنها یک مطالعه تاریخی نیست ، بلکه گامیست بلند در شناخت شرایط تاریخی ایران آن زمان در جهت یافتن راه کارهای مناسب برای حل بخشی از مشکلات سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی ایران امروز .
پیمودن راه ترقی و پیشرفت جامعه ما در گرو پاسخ یابی به سوالات اساسی است که انقلاب مشروطه در مقابل ما گذاشت "
خانم مژگان احمد زاده پیام آقای طاهر احمد زاده را که یکی از فعالین قدیمی جنبش ملی ایران است ، به خوانش گرفت.
به ساعت 11 و 35 دقیقه صبح به مدیریت دکتر طهماسبی نخستین بخش از سیمینار آغاز یافت. آقای مهدی قاسمی که پوهشگر و نویسنده توانائی است، تا ساعت 12 و سی دقیقه زیر عنوان " تفحصی در زندگی میرزا حسین نائینی و کتاب تنبه المله و تنریه المله" سخنرانی ای داشتند.
از ساعت یک تا دو بعد از چاشت تفریح اعلان گردیده بود.
به ساعت دو بعد از چاشت سخنرانی آقای مهدی خلجی که روزنامه نگار و نویسنده چیره دستی است، زیر عنوان " مشروطیت در نهاد روحانیت و سکولاریزم " آغاز یافت و تاساعت دو چهل وپنج دقیقه آقای دکتر مهرداد مشایخی مدیریت جلسه را بدوش داشت.
به ساعت سه بعد از چاشت خانم دکتر مینو ورزگر در مورد " نقش زنان در مشروطیت " سخنرانی نمود و خانم گلاره بصیری تا ساعت 3 و 45 دقیقه بعد از چاشت یا بعد از ظهر مدیریت سیمینار را بدوش داشتند.
به ساعت چهار بعد از ظهر آقای مهندس نورالدین غروی در مورد" نقش آذربایجان در انقلاب مشروطیت " به سخنرانی خویش آغاز نمود و اقای دکتر مهدی یوسفی مدیریت جلسه را بدوش داشت.
در نخستین بخش سیمینار که پیش از چاشت آغازشد و تا ساعت پنج بعد از چاشت ادامه یافت . بعد ازپایان هر سخنرانی شنونده ها ویا شرکت کننده ها در موارد متن سخنرانی هاپرسشهائی از سخنرانها مینمودند و پاسخ خود را می شنیدند.
امیدوارم بتوانم تمام متن مقاله های سیمینار را به شما پیش کش نمایم ، از اینرو از نوشتن رئوس مطالب سیمینار خود داری مینمایم.
ساعت هشت شام زیر عنوان موسیقی در مشروطیت برنا مه ای آغاز یافت .
دو دسته از موسیقی گران در این بخش برنامه ای بسیار جالب و شنیدنی ای اجراکردند و شرکت کننده ها که از هفتصد نفر بیشتر تخمین میگردیدند – سرا پا گوش بودند وهمه به پاس ارج گذاری برای اجراکننده های برنامه بپا ایستاده و با کف زدنهای ممتد از دسته ای موسیقی نوازان استقبال نمودند.
در بخش دومی برنامه ای موسیقی استاد رحمان و شهریار صالح نیز با تما م شور و شوق هنر نمائی کردند و همه ای بیننده ها و شنونده هارا به سرور و شور وشعف آوردند و همه کف میزدند و به پاس هنرمندان بپا ایستادند.
بعد از پایان برنامه موسیقی برای نیم ساعت تفریح و استراحت اعلان گردید .
تابلوی" کفن سیاه "اثر میرزاده عشقی توسط شاهرخ مشکین قلم وگروه نمایشی اوبه روی صحنه نمایش داده شد و شاهرخ مشکین قلم وگروه او بسیار زیبا درخشیدند.سراپای برنامه شعر بود وبیان رنج زن در ایران و کفن سیاه .
شاهرخ مشکین قلم با زبان رسا شعر میرزاده عشقی را در متن نمایشنامه ای شعری بیان میکرد و همچنان یک تن از زنان ای که کفن سیاه پوشیده بود ، از زیر کفن سیاه فریاد کنان شعر درد ورنج زن را به گوشها میرسانید.
میشنیدم که :
در تکاپوی غروب است ز گردون خورشید
دهر مبهوت شد و رنگ رخ دشت پرید
دل خونین سپهر از افق غرب دمید
چرخ از رحلت خورشید سیه پوشید
که سر قافله با زمزمه زنگ رسید
در حوالی مداین به دهی
ده تاریخی افسانه گهی
ده به دامان یکی تپه پناه آورده
گرد تاریک وشی بر تن خود گسترده
چون سیه پوش یکی مادر دختر مرده
کلبه هایش همه فرتوت و همه خم خورده
الغرض هیئتی ، از هر جهتی افسرده
کاروان چون که به ده داخل شد
هر کسی در صدد منزل شد
طرف ده مختصر آبی و در آن مرغابی
منعکس گشته در آن سقف سپهر آبی
وندر آن حاشیه سرخ شفق ، عنابی
سطح آب ، از اثر عکس کواکب یابی
دانه دانه ، همه جا آینه مهتابی
دردل آب ، چراغانی بود
آب یک پرده الوانی بود
آن سوی آب پر از نور فضایی دیدم
دورش از نخل ، صف سبز لوائی دیدم
پس باغات ، شفق سرخ هوائی دیدم
شفق و سبزه ، عجب دور نمائی دیدم
یعنی آتشکده ، در سبز سرائی دیدم
در همان حال که میگردیدم
طرف آن آب ، بنائی دیدم
هر کس از قافله در منزلی و من غافل
بیش از اندیشه منزل به تماشا ما یل
از پس سیر و تماشای ، بس، الحاصل
عاقبت به لب استخر نمودم منزل
خانه بیوه زنی ، تنگ تر از خانه دل
باری آن خانه به یک دو باره
داد آن هم به منش یک باره
خانه جز بیوه زن و کهنه جلی هیچ نداشت
بیوه زن رفت و فقط کهنه جلی باز گذاشت
پیر مردی ز کسانش به حضورم بگماشت
خانه بی شمع و سیه پرده تاریکی چاشت
به نظر گاهی من منظر گوران افراشت
خانه آباد که اندک مهتاب
سر زد ان خانه آن خانه خراب
دومین روز سیمینار- یک شنبه 13 اگست سال 2006 :
در ساعت یازده صبح ای دومین روز سیمینارپروفیسور یونس پارسا بناب که استاد دانشگاه و نویسنده ای تواناست ، در مورد نقش " اتحادیه های کارگری و سوسیال دموکراسی در جنبش مشروطیت " سخنرانی ایراد نمود. جای یاد آوریست که یک کتاب در دوجلد به قلم پروفیسور یونس پارسا بناب به تازه گی ازچاپ بیرون شده است. خانم لطیفه حسن زاده مدیریت جلسه را داشت.
دکترمحمد برقعی زیر عنوان " نقش بازار در جنبش مشروطیت " سخنرانی ای ایراد نمود وصمصام کشفی مدیریت سیمینار را به عهده داشت.
" علوم جدید در تفکر نو اندیشان ایران عصر ناصری " عنوان سخنرانی آقای مجید میر منتهائی بود. خانم شهره عاصمی مدیریت این بخش سیمینار را داشتند.
اگر بتوانم به زودی متن های تمام سخنرانی ها بدست بیاورم ، به خدمت شما خواهم گذاشت.