گزارشگر :  پگاه

محفل ارجگزاری از یک دانشمند افغان در تورنتو

روز شنبه هجدهم ماه سپتامبر سال روان، محفل شکوهمند دیگری از طرف " کانون فرهنگی باختر" درشهر تورنتو بر گزار گردید. طی این محفل که در سالون فرهنگی اتحادیۀ افغانهای مقیم انتاریو برگزارشده بود، تعداد غفیری از شاعران، نویسنده گان، محققان و علاقه مندان مسایل فرهنگی –تاریخی کشور  اشتراک نموده و از شخصیت و کارکرد های علمی و قلمی جناب داکتر اجرالدین حشمت تقدیر بعمل آوردند.

جناب داکتر حشمت که  سند داکتری را اصلاً در رشتۀ جیولوژی  از دانشگاه لیننگراد شوروی سابق بدست آورده است ، خدمات برجستۀ علمی و مسلکی را قبلا در کشور عزیز ما افغانستان انجام داده و از چند سال بدینسو، همانند سایر غربت نشینان مان، با اعضای خانواده درشهر تورنتو ی کانادا بسر میبرد.  ایشان با درک دقیق مسوولیت های میهنی خویش و علی رغم آنکه سابقه ی کار و فعالیت در بخش تاریخ نگاری نداشته است ، اثر ارزشمند، جامع و خواندنی بنام " از جنبش مشروطه تا دولت مشروطه" را  در بیشتر از پنجصد صفحه تحریر، تألیف و منتشر نموده است و تا آنجا که اطلاع داریم ، اثر مهم دیگری را نیز که جریانات پس از دولت مشروطه در افغانستان را در بر میگیرد، تألیف و آماده ی چاپ ساخته است .

محفل مذکور ساعت هفت شام با گرداننده گی خانم سعیده لبیب آغاز گردید. محترم فرهاد لبیب سابق استاد در دانشگاه حربی کشور و مسوول " کانون فرهنگی باختر" در تورنتور، ضمن  ابراز خیر مقدم به حضار، گفت : "  جناب داکتر حشمت با آنکه از نظر مسلکی مؤرخ  نیست، کتاب ماندگاری تألیف کرده است . نکتۀ قابل توجه اینست که از تحریر و تحقیق تا تألیف و تدوین و از تایپ کردن و صفحه بندی تا پرداخت مخارج چاپ ونشر کتاب را خودش بعهده داشته است .  پس اگر ما با تشخیص خوب از بد و مفید از مضر، از زنده های مفید و فداکار و وطپرست مان تقدیر بعمل نیاوریم، وای برحال ما و آینده ی ما !"

متعاقباً، محترم متین رحمانی، پس از آنکه عقب مکروفون قرار گرفت، خطاب به حضار گفت :" تاراج فرهنگی کشور ما از سالها بدینسو آغاز شده است .  در کشوری که استخاره بالاتراز قانون باشد، سایر مصیبت ها را شما خود میتوانید قیاس کنید "

محترم داکتر عبدالرحمن زمانی که از ایالت کالیفورنیای امریکا غرض اشتراک در این محفل آمده  بود، بالنوبه چنین گفت : " تاریخ حقیقی را از تاریخ غیر حقیقی باید تفکیک کنیم. روزگاری بود که صرفاً روایات و ضد روایات را، آنهم با تحریفات و تعصبات زیاد بمثابۀ تاریخ به خورد ما میدادند، اما دیگر چنین کار و تلاش نا پایدار مورد پذیرش جامعه نیست . . . "

پیکار پامیر ضمن قدر دانی از کار کرد های قلمی جناب داکترحشمت، اثر منتشر شدۀ ایشان ( از جنبش مشروطه تا دولت مشروطه ) را ستود و علاوه کرد که : " مؤرخی که قادر نباشد اسباب و عوامل را از دل تاریخ بیرون کشد و نتواند چرا های خواننده اش را پاسخ گوید، مؤرخ واقعی نیست . . . "

محترم علی مشرف با شرح  گوشه هایی از اقتضاآت  تاریخ نگاری، خطاب به حاضرین گفت: " مؤرخ باید جرأتمند، بی تعصب و دلیر باشد تا بتواند اسباب و عوامل واقعات و رویداد های تاریخی را بیرون کشد و اثر مورد قبول بیآفریند. "

متعاقباً زنده گینامه و سلسله کار کرد های علمی و مسلکی جناب داکتر حشمت که از سوی منسوبین " کانون فرهنگی باختر" به ثبت رسیده بود، به سمع حضار رسا نیده شد.

خانم سعیده لبیب از جناب داکتر حشمت تقاضا بعمل آورد تا اگر گفتنی یی داشته باشد، عقب مکروفون قرار گیرد. ایشان، ضمن سپاسگزاری از توجه و ارجگزاری هموطنان از کارکرد هایش،  پیرامون مفهوم تاریخ، شیوۀ اصولی تاریخ نگاری و سایر ضرورت های تحقیقی و غیره تذکراتی ارائه نمود که مورد استقبال حضار واقع شد.

پس از سپری نمودن  نیم ساعت تفریح و صرف چای و ناشتا، بخش خوانش اشعار آغاز گردید که آقایان لطیف للندری، عباب، سعادت پنجشیری و خانم روحگل حشمت  سروده های شان را قرائت کردند.

بخش موسیقی و آواز را که در قسمت های پایانی محفل گنجانیده شده بود، استاد نوروزی با نواختن رباب و آواز خوانی زیبای خود آغازنمود. جوانان برومند و با استعداد هر یک جواد روستا، حمید حیدری، مسعود حشمت ، عاجز، ذکی حشمت و غیره تا پایان محفل، موفقانه هنرنمایی کردند.

محفل مذکور به ساعت یازده و نیم شب در میان شادباشهای حضار پایان یافت.