15.06.2010

ذخایر زیرزمینی افغانستان "رحمت اند یا لعنت"

مقامات ایالات متحده امریکا اعلام کرده است که درافغانستان ذخایر زیرزمینی ای به ارزش 1000 ملیارد دالر وجود دارد. اکنون این سوال همیشگی وجود دارد که آیا این ذخایر معدنی برای افغانستان مایه رحمت اند و یا موجب لعنت.

تبصره های اکثر روزنامه های مشهور اروپایی به همین موضوع اختصاص دارند.

روزنامه آلمانی  " نویه اوسنا بروکر سایتونگ " درشماره امروز پانزدهم ماه جون خود می نویسد:

"اینکه افغانستان مالک ذخایر زیرزمینی غنی است، کدام مسئله جدیدی نیست. شوروی ها قبلاً این را می دانستند. یک شرکت بزرگ دولتی چینی دوسال قبل امتیاز بهره برداری یکی  ازبزرگترین معدنهای مس جهان درافغانستان را به دست آورد. ذخایر دیگری وجود دارند که منتظر استخراج شدن می باشند. این معادن عبارت اند از : طلا، کوبالت ، لیتیوم  ونیوبیوم . این ثروتها می توانند برای کشوربه شدت فقیر افغانستان هم رحمت باشند وهم لعنت.

نمونه بسیار خوف انگیز داشتن معادن غنی، کشورهای نایجریا وکانگو اند. دراین کشورها جنگ داخلی، اختلافات قبایل ونخبگان حاکم فاسد موجب آن شده اند که قشرهای وسیع مردم زندانی فقر واغتشاش گردند. اما بالمقابل آسترلیا، ناروی وهمچنان بوتسوانا کشورهایی اند که افغانستان می تواند ازآنها بیاموزد. بهره برداری ازمعادن می تواند هزاران مشغله و کار ودرآمد متنابهی ازناحیه صادرات را تامین کند. بدین رتیب افغانستان به مثابه ی کانون بحران یک امکان واقعی دارد تا ازچنگال فقر درامان گردد.

یک چالش دیوآسا همان وضع بد امنیتی می باشد که براثر دهشت طالبان والقاعده دربخشهای ازافغانستان فاجعه آفریده است. علاوه براین فساد اداری، خویشخواری اقتصادی وبی ثباتی سیاسی برحکومت کابل حاکم است. نکته دیگر این است که پیدا شدن معادن می تواند دربسیاری کشورهای غربی موجب دامن زدن این شعارگردد: "خونی نباید برای مس ریخته شود". رونامه ی " ویست دویچه الگیماینه سایتونگ" درارتباط به همین موضوع می نویسد:

" حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان ازکشف معادن زیرزمینی مسروراست. با اینهم اینکه آیا لیتیوم یا مس می تواند کشور جنگزده افغانستان را به پیش براند، خود قابل سوال است. معادن یک کشورمی توانند هم رحمت باشند وهم لعنت. اکثراً مردم آن کشورهایی  می توانند ازاین معادن غنی گردند که  برعلوم وفن آوری ای که مستلرم چنین معادن اند، دسترسی داشته باشند.اما مردم کشور دارنده ی معادن ازآن بهره مند نمی شوند. نفت درنایجریا یک نمونه ی خراب چنین حالتی می باشد. یا اینکه معادن کانگو موجب بدبختی شده است. دراین کشورها همه معادنی وجود دارند که بازارهای جهانی بدان ضرورت دارند. یعنی دراین کشورها طلا، نقره، الماس، جست وکوبالت وجود دارد. اما ازسالها بدینسو براین کشورها جنگ حاکم است. اما می تواند شکل دیگری هم باشد. مثلاً درناروی که یک حکومت قوی برسرکاراست وبرای رفاه جامعه برنامه های عاقلانه ای دارد، همه مردم ازاین معادن مستفید می شوند.این درحالی است که افغانستان  ازداشتن یک حکومت باثبات وصلح به دور است. واین علامت خوبی نیست. اما برای امریکاییان این معادن ارزش زیادی دارند. جنگ پرتلفات درسرزمین کوهپایه های هندوکش ازجانبداری رای دهندگان امریکایی برخوردار نیست. اما البته دسترسی به منابع غنی معدنی به حضور نیروهای امریکایی درمنطقه یک وزنه جدید می دهد. جنرال دیوید پتریوس فرمانده ستاد مرکزی ایالات متحده امریکا، این کشف را " با اهمیت"  خوانده است".

 روزنامه ایتالیایی" لا ستامپا"  به جنبه دیگری ازکشف این معادن درافغانستان اشاره کرده است.این روزنامه می نویسد:" اکنون ترس زیاد ازاین ناحیه وجود دارد که پیداشدن غیرمنتظره معادن هدفی برای منازعات مسلحانه جنگسالاران گردد. اکنون اینها منابع مالی شان را از راه تجارت مواد مخدر تامین می کنند. همچنان بیم آن وجود دارد که لیتیوم، آهن و مس  فساد اداری ای را که دراین کشور وجود دارد تشدید کند".

مطبوعات اروپا/ رسول رحیم

ویراستار: مبلغ