ک . پیکار پامیر – تورنتو

Karimp99@rogers.com

    معرفی یک اثر جدید

اخیرا،  اثر جدید سیاسی – تاریخی  به دستم رسید تحت عنوان " درنگی بر برخی دریافتها و رویداد های افغانستان در قرن بیستم " که محتویات آنرا مجموعه ی گفتار ها  و دریافتهای پروفیسور داکتر سید هاشم صاعد سابق استاد  دانشگاه کابل تشکیل میدهد.

قبل از همه باید متذکر شوم که اثر مذکور با قطع و صحافت موزون و استندرد و گزینش کاغذ اعلا و پشتی رنگین در دوصد و هجده صفحه به تیراژ یکهزار جلد در فرانسه به زیور چاپ آراسته شده است .

سید ولید صاعد فرزند برومند پروفیسور داکتر هاشم صاعد که در جمع آوری و نشر دریافتهای پدر اهتمام بخرچ داده است ، بمثابه ی ناشر در بخشی از سخنان خویش، چنین مینگارد :

"  قبله گاه معززم دکتور سید هاشم صاعد، سالها قبل در پهلوی فعالیتهای سیاسی و مبارزاتی ایشان، شروع به نوشتن و گرفتن نوت نموده بودند و آرزو داشتند تا در وقت مساعد اثر جامع و کاملی را تحت عنوان " تاریخچه ی مبارزات سیاسی مردم افغانستان " به جامعه ی نیازمند ما تقدیم دارند . . . ایشان با تجربیات و دانش فراوان سیاسی و منحیث یک شخصیت علمی و دست اندر کار سیاست و مبارزه ی چندین دهه کشور، در خور انجام این کار بودند،  اما متأسفانه. . . دکتور صاعد از مدتی نسبت مبتلا شدن به مریضی پارکینسون  از تحقیق و مطالعه و نوشتن محروم گردیدند . . . به این اساس وظیفه ی خویش دانستم تا به جمع آوری یادداشتها و نوشته های شان مبادرت  ورزیده . . . یادداشتها و برداشتهای شان از اوضاع رقت بار میهن. . . را تهیه و در دست چاپ بسپارم . . . "

استاد واصف باختری نیز تقریظی بر اثر مورد نظر دارد تحت عنوان " صعود تاریخ نگرانه استاد صاعد " که در جایی ازان چنین میفرماید :  "  دانشمند فرزانه استاد صاعد در دانشکده حقوق دانشگاه کابل، گذشته از مباحث حقوقی وسیاسی، منطق صوری و منطق وضعی تدریس نموده اند و در سالهای پارین و پیرارین  قلم شان در همین پهنه ها به جولان آمده است و این برای بار نخست است که استاد به بررسی رویداد های سیاسی چند دهه آخر سر زمین ما پرداخته اند "

استاد واصف در جای دیگر چنین میفرماید : "  هنگامیکه به جناب استاد صاعد می اندیشم، سیمای فروغناک کوهمردی  در نظرم به جلوه می آید که عمری دانش اندوخته، که عمری بر اوستم روا داشته شده،  که عمری با ستمگران رزمیده ، نعش های خونفشان شهیدانی از دود مان گرامی خویش را بر دوش خاطرات خود دارد . . . "

مطالب مندرج این اثر، تحت دوازده گفتار عمده ، وزین و فشرده ی استاد صاعد شامل افغانستان و نظام اقتصادی آن ، تأثیرات  پدیده های مختلف بر تفکر و ذهنیت اجتماعی جامعه، بورژوازی و فعالیتهای سیاسی ، فعالیت های سیاسی و جنبش مشروطیت ، امیر امان الله و استقلال افغانستان، سقوط امیر امان الله و پایان دموکراسی ، فعالیتهای سیاسی و مبارزه محصلان، جنبش های چپ، قانون اساسی و تشکیل احزاب سیاسی ، کودتا ها و مبارزات و بالاخره، وضعیت جهاد و سازمان های اسلامی تنظیم شده است که خواننده را قدم به قدم تا سخن آخر با خود می کشاند.

پروفیسور صاعد، خود در جایی از " چند سخن قبل از پیشگفتار" چنین مینویسد: " در اینجا آرزو ندارم که علی رغم مقصد این یادداشت ها و کمبود مأخذ و آثار تحقیقی و نقش تیوری برخاسته از درون جامعه، به تشریح مراحل تکاملی جامعه افغانستان بپردازم، اما از آنجاییکه بیان کلی و مؤجز خود ویژه گیها، نویسنده را در بحث اندیشه ها یاری میرساند، نا گزیر در حدود حافظه  افسرده، یادداشت ها و نوشته های نا چیز از ذکر آن دریغ نمی ورزم . . . "

پروفیسور صاعد با احاطه یی که بر موضوعا ت علمی و سیاسی دارد، بحث را از پیدایش فئودالیزم  و چگونه گی آن در اروپا و با ز افغانستان می آغازد و با تحلیل های عالمانه از وضع و حال اقتصادی  و اجتماعی  جامعه ی افغانی ، بسوی رشد   و تکامل این نظام (  فئودالی )  و تأ ثیر پدیده های مختلف محیطی ، دینی  و . . . بر تفکر و ذهنیت اجتماعی کشور، استادانه به پیش می رود و با بر خورداری از شیوه ی نگارش سفته ، متین و  شیرین، خواننده را با خود  به سیر و کاوش رویداد های سیاسی کشور در مقاطع مختلف تاریخی می برد.

چون پروفیسور صاعد با استعداد خاص کاوشگرانه  و مطالعات دامنه دار حقوقی وسیاسی خویش و همچنان با تداخل فعال در مسیرت مبارزاتی دوران هفت شورا و دهه ی قانون اساسی و اندوخته های تجربی خویش در این مسیر، توضیحات و معلومات بکر و برجسته یی را توسط این اثر گران بار تقدیم نسل امروز و فردای کشور مان مینماید که مسلما برای  محققان جوان ما بسیار ارزنده خواهد بود.

به اعتقاد من ، جای چنین اثر تاریخی – سیاسی ، آنهم با چنین متود علمی و اکادمیک در میان ما افغانها خالی بود و اکنون که خوشبختانه ، این گنجینه میسر آمده است ، مطالعه ی آنرا به همه علاقه مندان، بخصوص برای نسل جوان کشور عزیزم توصیه مینمایم .

برای استاد صاعد صحت و سلامتی و برای فرزند با احساسش ( ولید صاعد) تمنای موفقیت بیشتر میکنم .