از دکتور اسد آصفی
19-01-09
ملل متحد
گوش اگر گوش تو و ناله اگر ناله ی ماست آنچه هرگز بجایی نرس فریاد ا ست
پس از جنگ جهانی اول ، وقتی کشور های فاتح، ایالات متحده ی امریکا ، انگلیس و فرانسه طرح " جامعه ملل" و اساسنامه ی آنرا ریختند . اینطور وانمود شده بود که با این کار صلح جهانی از هیولای مدهش جنگ نجات خواهد یافت. واگر کشوری بخواهد، دست به تجاوز به کشور دیگری بزند، خود را در برابر قدرت " جامعه ملل " روبرو میبیند، که ناگزیر خواهد بود، تا با دنیایی بجنگد.
این رویای شیرین و طلایی، بخشی از کشور های عقب مانده و ضعیف جهان را نیز در دفاع و حفظ استقلال سیاسی و اقتصادی ایشان بطرف " جامعه ملل" که دیگر خود را ناجی صلح در جهان معرفی نموده بود، کشانید.
رویداد های بعدی در جهان اما عکس این ادعا های صلح جویانه راثابت ساخت، و نشان داد که " جامعه ملل" جزوسیله ای در دست قدرتهای بزرگ جهان استعمارگر چیز دیگری نبوده است. با کنار کشیدن ایالات متحده امریکا از "جامعه ملل" که البته مشوق عدم اشتراک بخشی از کشور های قاره امریکا گردید. این مؤسسه عملآ بصورت یک جامعه نیم بندی در آمد، که کار گردان اصلی آن انگلیس و فرانسه بود.
انگلیسها و فرانسوی ها، همواره از تربیون این مؤسسه با بیانات آتشین از صلح، حاکمیت ملتها، تساوی حقوق ملل جهان دفاع مینمودند ، و با هیجان بر تجاوز، ستم و جنگ نفرین می فرستادند. ولی پی آمد های بعدی ثابت نمود، که در پس این فریاد های صلح خواهی و نفی جنگ، اهداف شوم دیگری نهفته بود. آنهم اینکه از این طریق هر جنبش آزادی طلبانه و هر تنش استقلال خواهانه کشور های زیر سلطه استعماری خود را سرکوب نماید. این دایه ی مهربانتر از مادر که این همه برعلیه ستم و تجاوز نفرین می فرستادند بر بخش عظیمی از خاکهای جهان تسلط استعماری داشتند. تنها انگلیس ساحه ای در حدود 30 ملیون کیلومتر مربع و فرانسه مساحتی در حدود 12 میلیون کیلومتر مربع خاکهای جهان را در تصرف استعماری خود داشتند که بهیچ وجه حاضر نبودند یک وجب آنرا به رضای خود به مردمان اصلی آن واگذارند.
آنهائیکه بر بخشهای بزرگی از جهان تجاوز نموده و هستی آنها را بغارت می بردند، چگونه میتوانستند پیش راه هیتلری را که خواستار تشکیل آلمان بزرگ بود بگیرند، و یا جلوی مطامع موسولینی را که میخواست حبشه را در کام خود فروببرد و مستعمره خود سازد و یا جاپانی را که میخواست منچوری را ببلعد...بگیرند؟
بعد از جنگ جهانی دوم ایالات متحده امریکا که یکی از ابر قدرت های جهانی شناخته شد، برای تشکیل « سازمان ملل متحد» پارا پیش گذاشت. با استقرار « سازمان ملل متحد» در نیویارک، آمریکا این مؤسسه را در بست در ید قدرت خود گرفت و از آن در پیشبرد مرام های سیاسی و نظامی خود، منحیث وسیله ی مساعد استفاده برد و در جنگ سرد و کشاکشی که با شوروی آن زمان داشت شروع نموده بود، چون یار و یاور منافع خود استفاده برد. در حقیقت امرایالات متحده آمریکا مؤسسه ی ملل متحد را چون ستون پنجمی به نفع خود چرخانید و تا امروز هم میچرخاند، سؤال در اینست که آیا این ساختار جهانی در انجام رسالت خود موفق و موثر بوده است؟ یک بررسی گذرا میرساند که دردو منازعه لا ینحل خاور میانه وکشمیر ، تشبث ملل متحد در زمینه ایجاد صلح نا کام بوده است .
تا کنون 173 مورد منازعه بین المللی که در بین سالهال1945و 1993 روی داده است فقط .34 در صد آن به مؤسسه ی ملل متحد جهت رسیدگی ارجاع گردیده است .ملل متحد مؤفق نگردیده تا نیمی از این نزاع ها را کنترول نماید.
در ماه جون سال 1950، خصو.مت در کوریا آغاز گردید. برداشت عمومی این بود که این خصومتها پیامد حمله نیروهای کوریای شمالی به کوریای جنوبی بود. این قضیه بشورای امنیت ارجاع گردید. ترومن رئیس جمهور آمریکا بدون مشوره با متحد ینش مستقلانه وارد عمل شد .به نیروی هوائی و دریایی خویش فرمان داد که به کوریا اعزام گردند. یک فرماندهی نظامی تاسیس شد که به کاخ سفید گزارش میداد نه به ملل متحد. رئیس ملل متحد اجازه عملیات را داده بود ولی فرماندهی آنرا بعهده نداشت.
در مورد سومالیا، عملیات ملل متحد تحت عنوان " اعاده امید" موجب داغترشدن فضای سیاسی و متعاقب آن خشونت های فراوانی گردید. هیچ نوع امیدی برای یک حکومت با ثبات در این کشور وجود نداشت. شورای امنیت با وضاحت و صراحت غیر معمول اعلام کرد که عملیات در سومالیا طوریکه یک برنامه حفظ صلح باید عمل نماید، عمل نکرد.
در سال 1991 ائتلافی متشکل از بیست و یک کشور 68000 سرباز را که دو سوم آن به اتازونی متعلق بود علیه عراق به میدان جنگ فرستاد. این عملیات بطور غیر قابل مقایسه سریع ، کوتاه، و بسیار شدید بود. پیشرفت عراق توقف نمود ، عساکر عراق از شیخ نشین کویت عقب نشینی نمود ولی صدام همچنان بر اریکه قدرت بنابر مصلحت های عرضه نفت باقی ماند.و حفاظت صلح در چنین موردی قربانی مصلحت های سیاسی شد.. عملیات خلیج هم مانند عملیات نظامی کوریا صورت گرفت.
اتازونی در انتخابات سر منشی ملل متحد«پتروس پتروس غالی» بصورت علنی اخطار نمود « اگر سر منشی ملل متحد بر طبق دلخواهش صورت نگیرد از پرداخت 3 بلیون دالری که از بابت عدم پرداخت سهمیه سالانه اش از سالها مقروض است ابا میورزد» .
حمله اتازونی بر عراق با همکاری انگلستان و شرکای جرم آن... به بهانه پیشگری از برنامه سلاح اتومی ، رقص خون و آتش در عراق بر پا کرد ، کشور باستانی عراق با همه غنایش نابود شد. و لی موسسه ملل متحد با نقش پاسیف خود در این جنایت تاریخی نظاره گربوده است . در حالیکه روزانه هزاران طفل و پیر و جوان جان خود را از دست میدادند مافیا تیل و طلا هستی این سر زمین را به غارت میبرند .و ملل متحد نقش ناظر ی بیش ندارد.
شاید بتوان گفت که بزگترین نمونه ناکامی ملی متحد منازعه فلسطین با اسرائیل بوده است. هیچ قضیه دیگری به اندازه مشکل فلسطین و اسرائیل توجه و وقت ملل متحد را بخود اختصاص نداده است . هیچ چیز دیگری به اندازه امور خاور میانه با محوریت منازعه فلسطینیان و اسرائیلیان منجر به بروز شعله ور شدن بحث و مشاجره در مجمع عمومی و دشواری در شورای امنیت نگردیده است. از سال 1948، یهودیان و اعراب شش جنگ را پشت سر گذاشته اند. از آن زمان تا کنون از هر چهار قطعنامه صادر شده توسط شورای امنیت یکی به مسئله خاور میانه اشاره داشته است. تا جائیکه به مجمع عمومی و آژانس های اختصاصی این نهاد ارتباط می گیرد، بیشتر از یکهزار قطعنامه صادر گردیده است. وضعیت کلی را میتوان به شبکه ای از مشکلات تشبیه کرد که بر اساس آن بسیاری از اصول و عملکرد های مربوط به حفظ صلح شکل گرفت و تکامل نموده اند.
بعنوان یک مرور تاریخی ، میتوان به دوران 1956 تا 1967 اشلره کرد که عقب نشینی نیروی اضطراری شماره یک را در پی داشت. این واقعه که به تعقیب آن جنگ شش روزه اعراب اسرائیل روی داد، مؤثریت ملل متحد در حفظ صلح را زیر سوال برد، طوریکه بین سالهای 1967و 1973 شاهد یک دوره کاملا خفته و غیر فعالی این نهاد بودیم که در آن هیچ نیروی حافظ صلحی ایجاد نگردید.
کار این سازمان تا جائی زار است که صرب ها در صربستان سربازانش را به گروگان گرفتند و گروه ملیشای طالبان کارمندانش را بعد از کتک مفصل از نواحی اشغال خود بیرون راندند.
در تجاوز جنایتگرایانه اسرائیل درنوار غزه .که به هدایت و اجازه ایالات متحده امریکا آغاز شد .(از قول یک روزنامه یهودی که مینگارد:
« حمله به حماس از سوی آمریکا با هدف انزوای حماس تنظیم شده است. که چهار هدف اسرائیل را تامین می‌کند: توقف حملات راکتی حماس، توقف ترورعلیه اسرائیل، جلوگیری از تقویت حماس و استقرار ناظران بین‌المللی ) در این حمله هوائی و زمینی اسرائیل شهرک ها ویران شد حتی به حریم موسسه ملل متحد در غزه بمباردمان صورت گرفت ، مردم بینوای فلسطین قتل عام شد . شورای امنیت بروز دهم جنگ یک جانبه اسرائیل قطعنامه ای مبنی بر آتش بس تهیه نمود، ولی از جانب ایالات متحده رخصت نیافت تا صادر نماید.
به چنین سازمانی که نه گوش شنوا دارد و نه چشم بینا و نه هم پای رهوار چطور میتوان مطمئن بود که صلح جهانی یک بار دگر در مخاطره یک برخورد بین المللی قرار نخواهد گرفت ؟
منابع:
Basic Facts abaut UN
UN Department of Public Information, New York 1982
Every one& UN New York 1991
جریده میهن شماره 16