اِشکال رؤیت ماه در چشم شیخ آصف محسنی

 

 

 

 

نویسنده: قاری عتیق الله ساکت

23-09-08

 

درخصوص فرارسیدن ماهءمبارک رمضان وعید سعید فطر پیامبر اسلام میفرمایند:

 صوموا لرؤیته وافطروا لرؤیته.(صحیح بخاری)  یعنی بامشاهدهء ماه روزه بگیرید وبامشاهدهء آن عید سعید را برگزارنمایید.

 حالا فرض کنیم اگر در رؤیت هلال ماه اشکالی مانند برف وباران یا ابرهای آسمانی  مانع مشاهدهء آن گردد قاعده براینست که مسلمانها ازشهادت همکیشان خود در مناطق دیگر که فضای ایشان از گردوغبار پاک بوده و هلال ماه را بروشنی دیده یاندیده  اند، کار میگیرند تا باین ترتیب کوچکترین اختلاف ودو رنگی درمیان مسلمانان درارتباط ادای روزه و برگزاری روزهای عید بمیان نیاید زیرا آنچه درین موارد بسیار اهمیت دارد وحدت ویکرنگی  جوامع اسلامی است تا مسلمانها درهرجاییکه استند متفقأ  یک روز عید، یک روز نماز ویک روز خطبه واجتماع آنرا داشته باشند. بنأ  طبق این حدیث برگزاری ایام یادشده بایستی درهمه کشورهای اسلامی در یک وقت وزمان معین برگزار شود که ازین حیث ( البته درصورت تطبیق آن) وحدت مسلمانها چه درشرق ویاهم درغرب وهرگوشه واکناف جهان بگونهء عظیمی تمثیل میشود. ولی متأسفانه بعضی از دولتهای باصطلاح اسلامی  که سیاست را بردیانت ترجیح داده اند  نوعی دو رنگی وتکروی دربرابر سایر مسلمانهای جهان براساس عقاید مذهبی شان نشان میدهند تاجاییکه حتی دساتیرقاطع وساطع دین خود را نادیده گرفته  براساس خط مشی سیاسی خود رهنمودهای اسلام را درپشت خود یدکی میکشند. نمونهء بارز اینگونه دینداریهای سیاستمدارانه طور اخص در دوکشور همسایهء ما ایران وپاکستان  بگونهء بسیار واضح مشهود است  که دولتهای این دومملکت همیش پس ازیک، دو وحتی سه روز تأخیر بعد ازهمه مسلمانان جهان روزهء ماهء مبارک رمضان را عقب میاندازند  وبه همین منوال اعیادشان را پس ازدیگران تجلیل میکنند که ازین بابت برعلاوهء اینکه ثواب اخروی خود واتباع کشورشان را بلحاظ برگزاری بی موقع مناسک شان وزیرپاکردن  قواعد وضوابط اسلامی تباه میکنند، اکثرأ موجباب تشویش وتشکیک را نیز دردل مسلمانان اخلاصمند جهان فراهم میسازند که رأی کدامیک ازین دولتهای اسلامی مصاب به حق بوده است.   حقیقتأ انگیزهء  اصلی تجزیه طلبی های این دو کشور یاد شده از اجماع امت و مخالفت کردن ایشان با تصمیمات جمهور کشورهای اسلامی برخاسته ازعقده های سیاسی ومذهبی است که بموجب آن دولتهای نامبرده بمنظور تبارز دادن استقلال دینی ومذهبی خود حتی قانون خدا را هم که درطبیعت بگونهء آشکارتجلی میکند، انکار مینمایند و وجود هلال ماه را درآسمان  که علنأ به فرارسیدن اول ماهء مبارک رمضان و یا هم روز عید دلالت میکند، نادیده انگاشته بطور دلخواه روز های معین دینی را پس وپیش نموده بالای اتباع شان طوهأ وکرهأ تحمیل مینمایند.  ولی بازهم تاجاییکه شاهد استیم در درون خود این دو کشور( ایران وپاکستان)  فرقه های مختلف مذهبی چنان بایکدیگر آشتی ناپذیراند که به منظور نشاندادن مخالفت وعدم موافقت خود به راه ورسم جانب مقابل عمدأ شمارش روزهای معدود را کم وزیاد میسازند و هیچگاه عید مشترک، عرفه مشترک و تاجایی روزه مشترک ندارند با اینکه همهء شان مدعیون  اسلامیت وانسانیت اند.

 

خوشبختانه  درافغانستان باوصف موجودیت تعدد مذاهب اسلامی چون اهل تسنن واصناف مختلف اهل تشیع  چون شیعهء زیدیه، شیعهء دوازده امامی، شیعهء اسمعیلیه وغیره  برگزاری ایام دینی چون ماه رمضان و اعیاد مبارک همواره  همآهنگ ومعین بوده وپیروان هردو مذاهب با اتفاق نظر دریک روز آغاز به ادای روزه نموده وهمینطور  یک روز ایام عید را بی هیچ اختلافی درمیان خود جشن گرفته اند. ولی متأسفانه که امسال برخلاف همه سنه های گذشته جناب شیخ "آصف محسنی"  یکی ازپیشوایان مذهب اهل تشیع افغانستان که بحیث یکی ازمراجع تقلید در میان پیروان شان  شناخته میشوند،  امسال یک روز ماهء مبارک رمضان را عقب انداخته واز طریق تلویزیون تمدن که مضاف به ایشان میباشد، روز دوم ماهء رمضان را بحیث روز اول ماهء صیام به همهء مسلمانان کشور وجهان  تبریک گفتند که این اقدام ایشان صریحأ درمخالفت با مشی اکثریت مسلمانان این سرزمین وخاصتأ  دولت کنونی بوده است.

 

حالا جای دارد که از جناب محترم شیخ "آصف محسنی" این سؤال پرسیده شود که درین بام کوچک با دو هوا حتمأ یکی ازطرفین مصاب به حق ودیگری باطل بوده است. یا شما که یک روز را عقب انداختید ویاهم جانب دولت که به شهادت جمع کثیری ازعلما وروحانیون کشور وسایر ممالک اسلامی یک روز پیشتر ازاعلان شما مردم را به ادای روزه فرا خواند.   اگر شما به واقعیت کدام نیت سؤ نداشته وفتوای تان براساس مشاهدهء واقعی هلال ماه بوده است، لطفأ شواهد ودلایل تانرا اقامه کنید،  وصریحأ بفرمایید  کسانی که یک روز قبل روزه گرفتند نظر به چنین وچنان دلایل اشتباه کردند وآنروز دراصل مصادف با ماهء رمضان نبود،  تا دولت هم درسالهای آینده همچو اشتباه را مرتکب نشده همه از رأی وفتوای شما درین ارتباط کاربگیرند. واما اگر اشتباه کردید وچشم تان دررؤیت ماه اشکالی داشت که با این اشتباهء کلان تان  تعداد زیاد از هموطنان مارا چه در داخل وخارج کشور بوسیلهء تلویزیون ماهواره یی تان به شک وتردید انداختید، حالا باید پوزش بخواهید و آنانیرا که به فتوای شما یک روز ازبرکت صیام ماهءمبارک رمضان محروم شدند به ادای قضایی آن تشویق نمایید درغیرآن وبال یک روز  روزه خوردن همه ایشان ازنگاهء دینی بدوش  شما خواهد بود.

 

ما میدانیم که درمیان مذاهب اسلامی تاجایی اختلافات فقهی وعقیدتی وجود دارد ولی موجودیت اینگونه اختلافات هیچگاه  بالای پیروان مذاهب  این امر را فرض نساخته که  حتمأ باید ازهمدیگر درهرموضوعی  ولو بدیهی مخالفت نموده تفاوت های را بهرنحو ممکن ویا ناممکن ازخود تبارز دهند. من درخصوص این موضوع هیچ موردی را برای مناقشه واختلاف درمیان مسلمانان  نمیبینم زیرا خداوند وپیامبرش برای جلوگیری از همچو اختلافات طریقه های واضحی را برایما بیان کرده اند ماه درآسمان وچشم بنی آدم هم درکاسهء سر. این چه راز است که شما دو را یک،  و سی را بیست ونه شعبان میبینید. مگر حتمی است که هرگاه یک شیعه  گفت شیر سفید است، سنی بگوید سیاه واگر سنی گفت ماست سفید است شیعه مخالفت نموده بگوید نه سیاه است.

درحقیقت رویکار کردن همچو اختلافات  درنوع خود  تقلید ازسیاست کشور همسایهء ما ایران است که دلایل خلاف رفتاری ایشان دربرابر سایر مسلمانان جهان چنانچه دربالا گفته شد، صرفأ ابراز مخالفت وعدم پیروی از آموزه های سایر کشورهای  سُنی بخصوص عربی است، که ایشان آنهارا بانی مذهب وهابی میدانند وبا آن خصومت میورزند. درحالیکه عدم پیروی ازفقه وعقاید همدیگر نباید موجب چنان تعصب کورکورانه درمیان مسلمانها شود که ما حتی قانون طبیعت را که درچشم کافر ومسلمان یکی است خواه نا خواه انکار کنیم.

 

و اما جناب آیة الله محسنی باید بدانند که درکشور کوچک مثل افغانستان که درخم وپیچ هریک ازکوچه های شهرهای آن اقوام گوناگون بامذاهب مختلف زندگی میکنند، اینگونه فتاوای سیاسی وقشری ایشان خیلی ها نفاق آفرین و بدور ازمنطق است وهرگاه ایشان برهمین روش روزهای  مبارک آینده چون ایام عید را بر اساس فتواهای شخصی خود رخصت ورسمیت بدهند، به یقین که نهال تازه یی ازنفاق وشقاق را درپهلوی تبعیضات زبانی، قومی، نژادی وحزبی این سرزمین غرس میکنند.

تصور کنید دریک کوچه یی که  چندخانوار اهل تشیع وچند هم اهل تسنن باهم زندگی میکنند، هرگاه برگزاری روزهای عید درمیان شان معینأ مورد اتفاق نباشد، آنگاه چه خواهد شد؟ آیا بسیار خنده آور نخواهد بود که دو همسایهء مسلمان در به دیوار ویا هم دریک حویلی یکی ازیشان ملبس با لباس نو و ازنماز عید برگشته، ودیگری با لبان خشک واشکم گرسنه منتظر اجتهاد شما باشد؟ ازان گذشته تفرقه و دو رنگی که درمیان جماعت مسلمانها آنهم دریک جغرافیای کوچک بمیان میاید، چقدر زشت خواهد بود.

 درحقیقت شعایر ومناسک دینی و خاصتأ روزهای مبارک چون عید عواملی برای تحکیم وحدت مسلمانان است. پس بیایید آنچه را عامل وحدت ویکرنگی مسلمانان است زمینهء برای نفاق واختلاف  نسازیم.

 

 دراخیر با ابراز تشکر ازآقای "نجیب کابلی" وکیل  ولایت شان درمجلس نمایندگان که برای اولین بار متوجه این معضلهء بزرگ شدند امید که مقامات ذیصلاح بویژه علما وروحانیون برای جلوگیری ازتفرقه اندازی های آگاهانه وناآگاهانهء بعضی ازحلقات اقدامات مؤثری را انجام دهند تا همه یک روز عید، یک روز صیام ویک روز عرفه داشته باشیم.