گزارشگر: معراج امیری
27.08.08
رنگها سخن میگویند
روز چهاردهم اوگوست یک نمایشگاه آثار رسامی دختران افغان در ساختمان رادیوی صدای المان در شهر بن جمهوری اتحادی المان افتتاح شد که نمایش آن تا اوسط ماه سپتمبر دوام خواهد کرد. این آثار در ماه های جون و جولای همین سال در شهر برلین نیز به نمایش گذاشته شده بود.
این اولین بار است که پای آثار هنری زنان اقغان به اروپا کشانیده شده و از آن به گرمی استقبال گردید. این آفریده های هنری بیانگر احساس و واقعیت زندگی زن افغان است که بصورت متداوم زندگی اش به شکنجه جسمی و روانی توام بوده و بخصوص آن نسلی که با مفهوم صلح و آزادی کمتر آشنایی داشته و خشونت و جنگ روال اصلی زندگی آنهارا میسازد و مفهوم صلح و آزادی برای شان بیگانه بوده و به گفته یکی از آنها "جامعه در موقعیتی نبود ه که مفهوم آزادی را برایم روشن سازد." در این جاست که هنرمند با مویک نقاشی رنگ ها را به هم می آمیزد و میکوشد "احساسات، انگیزه ها، تصورات و مکان را با این آمیزش، روی صفحه رسامی به سخن گفتن وادارد. در آثار هنری این دختران جوان که همه شامل یک نسل آشوب زده اند با پیروی از شیوه های مکاتب مدرن رسامی، زیمبول ها در قالب رنگها سخن زده و واقعیتهای اجتماعی را بیان میکند که آنها در آن حیات بسر میبرند. اما با وجود این تجارب تلخ زندگی در یک جامعه پر خشونت و با در نظرداشت این واقعیت که این آثار در زمانی آفریده شده اند که زن در کل و آفرینندگان این آثار هنری بعنوان نمادی از زندگی پر محنت این مخلوق رنج کشیده که بار سنگین محدودیتهای بی پایان اجتماعی، مردسالاری و مذهبی را بر شانه حمل میکند. در شرایطی که آنها نه تنها که اجازه نقاشی را نداشتند بلکه هر نوع مشغولیت برای آنها ممنوع بود و فعالیت از این گونه منجر به جزای زندان و اعدام آنها میگردید. این هنرمندان از یک انزوای اجباری و با پشت سر گذاشتن تمام محدودیتهای اجتماعی، چندین صده را پشت سر گذاشته وارد مرحله نوینی ار تاریخ نقاشی مدرن میگردند و آن هم به گونه ای که به گفته پروفیسور کلاوس پیتر هازی در هیچ یک از آفریده های آنها " خشونت سطحی و محکومیت نمایشی به نظر نمیخورد" درین جاست که برای بیننده این سوال خلق میشود که آیا این هنرمندان با واقعیتهای تلخ زندگی اجتماعی برخورد دیپلوماتیک می نمایند که عاملین رنج های بی پایان خود را از چشم بیننده مخفی نگهمیدارد؟
قدرت تظاهر هنری آنها در این آفریده ها خارق العاده است. هنر شان بیانگر زندگی انسان هاییست که مخفی از چشم جهانیان و بگونه ناگفته باقی مانده است ولی امروز در قالب رنگها و زیمبول ها زبان گویا پیدا میکند و آزادی را به نمایش میگذارد. و به گفته پروفیسور هازی : آزادی از ترس، تاکید روی دوام زندگی ، جدا از اعتقادات مذهبی و ایدیولوژیک".
نقاشی ها با دست انداختن به عناصر سمبولیک، هنر جهانشمول را بدون وابستگی زمانی به نمایش میکذارد. ستیز میان مدرن و سنت، نور در قید تاریکی، حرکت بسوی نور توام با قربانی و خون، اوضاع ناروشن ودرهم برهم سیاسی کشور، بدرفتاری ها، فضای تنگ و تعمیق شده، طقیان درونی و آرامش بیرونی و بالاخره امید به آینده سوژه های عمده این آثار هنری را میسازد که بدون تعمق زیاد آنرا در برابر چشم بیننده قرار میدهند.
جای تردید نیست که هنر این سخنوران رنگها بزودی مورد تایید جهانیان قرار گرفته و به موفقیتهای مزیدی دست خواهند یافت.